W jaki sposób producenci elektroniki i optyki chronią swoje produkty przed warunkami atmosferycznymi? Jednym z kluczowych parametrów, który określa odporność na czynniki zewnętrzne, jest klasa szczelności IP, powszechnie stosowana w branży elektronicznej czy optycznej. W wypadku urządzeń tego typu znajdziemy informację o klasie wyrażonej dwoma cyframi. Co one oznaczają?
Czym jest klasa szczelności IP?
Klasa szczelności IP (International Protection Rating) to międzynarodowy standard określający stopień ochrony przed penetracją ciał stałych i płynów do wnętrza obudowy urządzenia. Składa się z dwóch cyfr: pierwsza oznacza stopień ochrony przed ciałami stałymi (pyłem), a druga przed wilgocią i wodą. Im wyższy numer klasy szczelności IP, tym większa ochrona przed pyłem i wodą.
Pierwsza cyfra klasy szczelności IP
Oznacza stopień ochrony przed ciałami stałymi:
- 0 oznacza brak ochrony.
- 1 – ochrona przed ciałami stałymi o śr. większej niż 50 mm.
- 2 – przed ciałami o śr. większej niż 12,5 mm.
- 3 – przed ciałami o śr. większej niż 2,5 mm.
- 4 – przed ciałami o śr. większej niż 1 mm.
- 5 – przed pyłem – w ilości, która nie zakłóca normalnego działania urządzenia.
- 6 to inaczej całkowita ochrona przed pyłem.
Druga cyfra klasy szczelności IP
To natomiast stopień ochrony przed wilgocią i wodą. Identycznie jak powyżej, 0 oznacza brak ochrony, natomiast poszczególne cyfry należy rozumieć jako ochronę:
- 1 – przed kroplami wody pionowo opadającymi.
- 2 – przed kroplami wody padającymi pod kątem do 15 stopni od pionu.
- 3 – przed kroplami deszczu padającymi pod kątem do 60 stopni od pionu.
- 4 – przed rozpylonymi (bryzgami) kroplami wody z dowolnego kierunku.
- 5 – przed strumieniem (12,5 l/min) wody z dowolnego kierunku.
- 6 – przed silnym (100 l/min) strumieniem wody.
- 7 – przed zalaniem przy zanurzeniu do 1 metra na 30 minut.
- 8 – przed zalaniem przy zanurzeniu na stałe w wodzie w określonych warunkach.
- 9 – przed zalaniem silnym strumieniem wody pod ciśnieniem (80-100 bar i w temperaturze +80°C).
Innym sposobem na oznaczanie klasy szczelności jest klasyfikacja IPX, która odnosi się wyłącznie do wodoszczelności. Wygląda ona niemal identycznie, jak klasa IP, z tym że dotyczy tylko punktów od 0 do 8. Przykładem urządzenia opisanego za pomocą klasy IPX może być lornetka Vector Optics Forester 8×42 – tu jej wartość wynosi 6, co oznacza, że jest ona chroniona przed negatywnym oddziaływaniem silnego strumienia wody.
Dlaczego klasa szczelności IP ma znaczenie?
Poprawne działanie urządzeń elektronicznych i optycznych jest uzależnione od ich szczelności. W wypadku np. celowników termowizyjnych czy monokularów układy elektroniczne muszą być chronione przed wodą i innymi zanieczyszczeniami, w przeciwnym razie może dojść do ich uszkodzenia. Przykładem urządzenia o wysokiej klasie IP może być monokular termowizyjny Infiray XEYE E3 MAX V.3, którego klasa IP wynosi 66. Oznacza to, że jest to urządzenie całkowicie pyłoszczelne. Ponadto jego budowa sprawia, że wnętrze jest chronione przed strumieniem wody o sile 100 l/min. Co za tym idzie, urządzenie to świetnie sprawdzi się w terenie, podczas ulewy czy w suchym terenie, gdzie łatwo wzbić tumany kurzu.
W wypadku akcesoriów optycznych, takich jak lunety czy lornetki, które do komfortowej obserwacji wymagają pełnej przejrzystości, szczelność obudowy jest niezwykle ważna. W przeciwnym razie korzystanie z tego typu urządzeń jest utrudnione lub niemożliwe. Z tego względu do wnętrza układu optycznego nie powinna dostawać się wilgoć, która może ograniczać widoczność, szczególnie w niższych temperaturach. Pył również jest niekorzystny w tym względzie – może utrudniać dostrzeżenie szczegółów obiektu lub wręcz doprowadzić do porysowania soczewek.
