Dalmierz to przyrząd, który służy do wyznaczania odległości pomiędzy użytkownikiem a danym obiektem. Jednym z rodzajów dalmierzy, poza laserowym czy podczerwonymi, są dalmierze stadiametryczne. Jak działają? Gdzie je znajdziemy?
Rodzaje dalmierzy
Decydując się na akcesoria, które mogą poprawić celowanie, możemy wykorzystać m.in. dalmierze laserowe, które wykorzystują promień laserowy do pomiaru odległości. Promień jest wysyłany w kierunku celu, a po odbiciu od niego wraca do dalmierza, który mierzy czas, jaki promień potrzebował na tę podróż. Na tej podstawie obliczana jest odległość.
Dalmierze laserowe są szeroko stosowane w pomiarach budowlanych, geodezyjnych, myślistwie i innych dziedzinach wymagających dokładnych pomiarów odległości.
Ponadto na rynku dostępne są także dalmierze ultradźwiękowe, które generują fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości, które są wysyłane w kierunku celu. Po odbiciu od celu fale wracają do dalmierza, a czas podróży fali jest mierzony i przeliczany na odległość.
Dalmierze ultradźwiękowe są wykorzystywane w podobnych zastosowaniach co dalmierze laserowe, ale mogą mieć nieco mniejszą dokładność.
Innym rozwiązaniem są dalmierze podczerwieni, które wykorzystuje promieniowanie podczerwone do pomiaru odległości między urządzeniem a celem. Promieniowanie to jest niewidzialnym dla ludzkiego oka promieniowaniem elektromagnetycznym o długościach fal większych niż światło widzialne, ale krótszych niż fale radiowe. Dalmierze podczerwone znajdują zastosowanie w różnych dziedzinach, takich jak pomiar odległości w pomiarach budowlanych, geodezyjnych, architektonicznych, ale także w sporcie, myślistwie, a nawet w przemyśle wojskowym.
Czym jest dalmierz stadiametryczny?
Nazwa dalmierza stadiametrycznego wywodzi się z greki, a dokładniej pochodzi od słowa stadion – dawnej jednostki określającą długość stadionu sportowego. Dalmierze te wykorzystuje się zarówno w urządzeniach celowniczych (np. celowniki termowizyjne) i optycznych, jak i w pomiarach geodezyjnych czy w sprzęcie wojskowym.
Choć w wielu wypadkach dalmierze tego typu są zastępowane nowocześniejszą elektroniką, to metoda stadiametryczna nadal znajduje zastosowanie w działaniach terenowych. Główną korzyścią z wykorzystywania dalmierza stadiametrycznego w terenie jest to, iż w żaden sposób nie zdradza pozycji użytkownika.
W jaki sposób ocenia się odległość dalmierzem?
Metoda stadiametryczna polega na określeniu odległości do obiektów o znanej wielkości i na odwrót – do określenia wielkości obiektów w znanej odległości. W tym pierwszym przypadku jesteśmy w stanie określić np. dystans, jaki dzieli obserwowanego człowieka lub zwierzę od użytkownika dalmierza. W przypadku nowoczesnych urządzeń, takich jak celowniki termowizyjne, linie dalmierza mogą być rysowane na wizjerze, co w połączeniu z przybliżoną wysokością obiektu (np. jelenia) pozwala urządzeniu oszacować odległość. W tym wypadku użytkownik nie musi samodzielnie korzystać z siatki celowniczej.
Inaczej jest w wypadku dalmierzy optycznych, które są wbudowane w celownik. W ich wypadku należy dokładnie zapoznać się z zasadą mierzenia odległości. Najczęściej jednak dalmierze tego typu mają wyrysowaną i opisaną podziałkę, którą stosuje się do obiektu o konkretnej wysokości, np. 1,80 m. Gdy obiekt mieści się między podstawą siatki a jedną z podziałek (np. 4), to odległość do obiektu wynosi 360 metrów. Ten rodzaj mierzenia odległości wymaga więc pewnego doświadczenia i wiedzy, a także zrozumienia podstawowych praw matematyki i optyki.
